برنامه‌ریزی برای اطمینان از اجرای موثر عملیات تولید ضرورت دارد. بدون برنامه‌ریزی دقیق تولید نمی‌توان به خواسته‌های مشتری پاسخ داد و در نتیجه درآمد شما از دست خواهد رفت. یکی از جنبه‌های مهم برنامه‌ریزی تولید، اطمینان از داشتن مواد کافی برای ساخت محصولات است. عدم برخورداری از سیستم حمل‌ونقل مناسب موادخام در زنجیره تامین، تولید با مشکلاتی مواجه می‌شود. به‌همین‌دلیل باید مزایای برنامه ریزی مواد اولیه را در نظر گرفت.

 

برنامه‌ریزی مواد اولیه چیست؟

برنامه‌ریزی مواداولیه (MRP) یک سیستم برنامه‌ریزی عرضه استاندارد است که به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا نیازهای موجودی را درک و درعین‌حال عرضه‌وتقاضا را متعادل سازند. کسب‌وکارها از سیستم‌های MRP، به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP)، برای مدیریت موثر موجودی، برنامه‌ریزی تولید و ارائه به موقع و مقرون‌به‌صرفه محصول استفاده می‌کنند. استراتژی کارآمد برنامه‌ریزی مواد اجازه می‌دهد تقاضاهای رو به رشد همگام شوند.

 

برنامه‌ریزی مواد اولیه چگونه عمل می‌کند؟

سیستم MRP با تعیین موادخام موردنیاز و کاهش زمان تولید و مونتاژ کالاهای نهایی و بر اساس تقاضای بازار فرآیند تولید را تسریع می‌سازد. رسیدن به مزایای برنامه ریزی مواد اولیه با طرح سه سوال اصلی انجام می‌شود:

• چه مواداولیه‌ای لازم است؟
• چقدر مواداولیه موردنیاز خواهد بود؟
• چه موقع به آن نیاز می‌شود؟

با پاسخ به این سؤالات درمی‌یابیم عملکرد اصلی MRP چیست ؟ چراکه در تسهیل برنامه‌ریزی تولید کارآمد نقش مهمی دارد.

 

چرا باید مزایای برنامه ریزی مواد اولیه را جدی گرفت؟

سیستم MRP برای نیازهای موجودی مواد اولیه موردنیاز کسب‌وکارها به منظور پاسخگویی به تقاضای بازار برنامه‌ریزی می‌کند. سیستم MRP باعث می‌شود تا سطح موجودی و برنامه‌های تولید بهینه شوند. بدون بینش برنامه‌ریزی مواد اولیه، شرکت‌ها با موارد زیر روبرو خواهند شد:

• سفارش بیش‌ازحد موجودی که هزینه‌های حمل‌ونقل را افزایش می‌دهد و پول نقد بیشتری را در سربار موجودی که می‌تواند در جاهای دیگر استفاده شود، هدر می‌دهد. از مزایای برنامه ریزی مواد اولیه کاهش هزینه‌های سربار تولید خواهد بود.
• ناتوانی در تامین تقاضا به‌دلیل مواداولیه ناکافی که در نتیجه منجر به فروش ازدست‌رفته، قراردادهای لغوشده و ازدست‌رفتن موجودی مواد می‌شود.
• اختلال در چرخه تولید و تاخیر در ساخت محصولات جانبی که باعث افزایش هزینه‌های تولید و کاهش سطح تولید خواهد شد.

شرکت‌های تولیدی برای برنامه‌ریزی و کنترل موجودی به شدت به MRP به‌عنوان سیستم برنامه‌ریزی عرضه مواد متکی هستند. با این‌حال، در بسیاری از صنایع دیگر نیز، از خرده‌فروشی گرفته تا رستوران‌ها، برای ایجاد تعادل بین عرضه‌وتقاضا و در نهایت بهبود مدیریت فرآیند کسب کار کارایی زیادی دارد.

 

مزایای برنامه ریزی مواد اولیه

مزایای بسیاری با داشتن MRP به‌عنوان بخشی از فرآیند برنامه‌ریزی تولید وجود دارد:

سطوح موجودی

سیستم MRP مدیریت موجودی را قادر می‌سازد تا سطح موجودی قطعات و مواد اولیه را کاهش دهند. در زمان‌بندی تولید، مقدار موجودی موردنیاز برای برآوردن تقاضای کلی تولید تعیین می‌شود. از آنجایی که هزینه‌های مرتبط با موجودی یکی از بالاترین هزینه‌های تولید است، MRP به عملیات تولیدی اجازه می‌دهد تا سطوح موجودی خود را به‌طور مؤثر مدیریت کند و هزینه‌ها را کاهش دهد.

برنامه‌ریزی خرید

یکی از مزایای برنامه ریزی مواد اولیه مربوط به خرید دقیق موجودی موردنیاز برای برآورده‌کردن تقاضای بازار است. هرگونه اطلاعات درباره میزان مواد موردنیاز برای پاسخگویی به تقاضای محصول به مدیران کمک می‌کند تا در جهت گسترش توان تولیدی آینده برای خرید مواداولیه برنامه‌ریزی کنند.

با برنامه‌ریزی موجودی مواداولیه بر اساس تقاضای واقعی خود، به‌طور دقیق از مقدار مواد موردنیاز برای ذخیره مطلع خواهید شد.

برنامه ریزی تولید

تولید کالاهای نهایی به در دسترس‌بودن مواداولیه و قطعات تشکیل‌دهنده بستگی دارد. سیستم MRP برای اطمینان موجودی متناسب مواداولیه استفاده می‌شود. از مزایای برنامه ریزی مواد اولیه این است که در مواقع کمبود موجودی، مدیران می‌توانند تولید را به سمت اقلامی سوق دهند که مواداولیه کافی برای شروع در دسترس باشند.

زمان‌بندی کار

سیستم‌های MRP این امکان را دارند تا یک نمایش تصویری مختصر از موجودی مواداولیه برای فرآیند تولید ارائه دهند. اگر موجودی کافی وجود نداشته باشد، MRP سفارشات را بررسی و اعلام می‌کند. سپس مدیران از این اطلاعات برای برنامه‌ریزی نیروی کار و برآوردن نیازهای کلی تولید استفاده می‌کنند.

بهبود خدمات مشتری

توسعه خدمات مشتری از دیگر مزایای برنامه ریزی مواد اولیه است. با کاهش هزینه‌هایی که معمولا به نگهداری موجودی اضافی مربوط می‌شود و اطمینان از ارائه به موقع مواد اولیه، MRP تولید را تسهیل می‌کند و رضایت مشتری را بهبود می‌بخشد. مشتریان زمانی که محصولی با کیفیت بالا و به موقع می‌خرند، درحالی‌که کمترین مبلغ ممکن را پرداخت کرده‌اند، احتمال بیشتری دارد که دوباره از همان فروشنده بخرند.

صرفه جویی در زمان

کاهش زمان مودر نیاز تولید از مهم‌ترین مزایای برنامه ریزی برای مواد اولیه است. برخورداری از یک سیستم برنامه‌ریزی تولید یکپارچه که بتواند MRP را نیز انجام دهد باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود. سیستم‌های MRP به‌صورت خودکار عمل می‌کنند.

به این معنی که سفارش‌های خرید را بر اساس سطوح موجودی برای تامین نیازهای تولید انجام می‌دهد. علاوه‌بر این، همه اعضای تیم به آخرین داده‌ها در زمان واقعی دسترسی دارند. این امر زمان تلف‌شده برای به‌روز رسانی اعضا نسبت به تغییرات ایجادشده در تولید را حذف می‌کند. یک نکته اساسی که باید به آن توجه کنید نیاز به استقرار ERP در سازمان برای استفاده از MRP است.

قیمت ERP با توجه به اندازه سازمان می‌تواند متغیر باشد. برنامه‌ریزی مواداولیه به برنامه‌ریزان کمک خواهد کرد در زمان صرفه‌جویی کنند و در عین حال چابکی بیشتری در به‌روزرسانی اولویت‌ها، برنامه‌های تولید و برنامه‌های موجودی در حال تغییر فراهم آورند.

جمع‌بندی

بهره‌گیری از مزایای برنامه ریزی مواد اولیه توسط شرکت‌های تولیدی به نوعی ضرورت تبدیل شده‌ است. تقاضای روزافزون مشتریان برای محصولات، تحویل سریع و سیاست‌های کاهش هزینه تولید از محرک‌های اصلی این جریان هستند. سیستم MRP امروزی زیر مجموعه‌ای از سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی هستند.