«شما و اقتصاد» در نگاهی به اقدامات وزیر نیرو در دولت سیزدهم تاکنون
گذر از روزهای گرم امسال بدون قطعی برنامهریزیشده برق
سال گذشته از نیمه خردادماه به بعد با قطعی برق ناگهانی و حتی برنامهریزی شده گسترده در مصارف خانگی و صنایع کشور رو به رو بودیم. امسال با اقدامات وزیر نیرو دولت سیزدهم که تاکنون در مدیریت مصرف برق انجام شد، روزهای گرم تابستان را بدون قطعی برنامه ریزی شده پشت سر می گذرانیم. موضوع این گزارش عملکرد وزیر نیرو در مدیریت مصرف و راهکارهای حل بحران برق در دولت سیزدهم است.
به گزارش شما و اقتصاد: قطعی برق سال ۱۴۰۰ بسیاری از خانواده ها و علیالخصوص صنایع کشور را در روزهای گرم تابستان با مشکل مواجه کرد، به نحوی که ضرر و زیان حاصله از قطعی بدون برنامه و حتی برنامهریزی شده برای صنایع، تولیدیها و حتی مواد غذایی بارها و بارها گوشزد شد. اما امسال باید گفت تا لحظه تنظیم گزارش، هیچگونه اعلامی از طرف وزارت نیرو به جز اطلاعرسانی و هشدار مدیریت مصرف برق نداشته ایم و روزهای گرم امسال را تاکنون بدون قطعی برنامهریزی شده پشت سر گذاشته ایم.
ناترازی بالای تولید و مصرف در سال گذشته در اثر چند عامل مانند عدم توسعه نیروگاهی مناسب با افزایش مصرف (نیروگاه نسازی توسط دولت قبل)، تأخیر در انجام تعمیرات نیروگاهی، خشکسالی و گرمای بیسابقه و در پی آن کاهش بیش از ۵۰ درصدی تولید نیروگاههای برقآبی و عدم اجرای منسجم برنامههای مدیریت مصرف بود.
تابستان امسال تابستانی بسیار گرم خواهد بود و به ازاء هر یک درجه افزایش دما، مصرف برق ۱۴۰۰ مگاوات افزایش مییابد که معادل مصرف برق شهر مشهد است. بخشی از این افزایش مصرف ناشی از مصرف وسایل سرمایشی است سالانه به طور متوسط ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار دستگاه کولرگازی بهصورت قاچاق وارد کشور میشود که هیچکدام برچسب انرژی نداشته و مصرف برق بالایی دارند.
بخش دیگر این افزایش مصرف به فرهنگ استفاده و نوع استفاده برمیگردد مثلاً در مناطق عادی کشور که میتوان از کولر آبی استفاده کرد از کولرگازی استفاده میشود دمای این کولرها در بانک و سایر اماکن روی ۱۷ یا ۱۸ تنظیم شده که باید روی ۲۴ تنظیم شود.
این عوامل سبب شده دولت سیزدهم و وزیر نیروی این دولت عزم خود را برای رفع این مشکلات به کار گیرند تا امسال شاهد خاموشی و مشکلات ناشی از آن نباشیم.
فروردین ماه امسال بود که علی اکبر محرابیان وزیر نیرو در حاشیه جلسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، برنامههای وزارت نیرو برای تامین برق در سال ١۴٠١ را تشریح کرد. گزارش عملکرد این وزارتخانه در سال گذشته نشان داد که با همکاری دولت و مجلس و اقدامات انجام شده، خوشبختانه زمستان سال گذشته در بخش خانگی خاموشی نداشتیم. در بخش تولید هم کمترین محدودیت را داشتیم به نحوی که انتشار آمارها در خصوص رشد تولید فولاد ایران نمایانگر کسب مقام نخست در دنیا بود و معنایش تامین انرژی و برق لازم برای این صنعت است.
تشریح برنامههای وزارت نیرو برای تامین برق در سال جاری خبر از کاهش فاصله بین تولید و مصرف و مشکلات مردم نسبت سالهای گذشته، حول محور توسعه طرحهای نیروگاهی است. براساس پیشبینی اعلامی از طرف وزیر نیرو، اضافه شدن مجموعا ۶ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور از جمله برنامه ها و اقدامات وزارت نیرو برای سال جاری است که ۴ هزار و ۵۰۰ مگاوات آن در چارچوب طرحهای نیروگاههای حرارتی است. ۵۰۰ مگاوات از نیروگاههای تجدیدپذیر و ۱۰۰۰ مگاوات هم ارتقای توان نیروگاههای موجود است که با طرحهای دانشبنیانی که در این نیروگاهها اجرا شده، بدون اضافه کردن سوخت و سرمایهگذاری گسترده، با استفاده از روشهای دانشبنیان این مقدار به ظرفیت نیروگاهها برای بهرهبرداری در تابستان اضافه میشود.
براساس اعلام مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق سخنگوی صنعت برق کشور، رشد متوسط مصرف برق در هر سال ۵ درصد است که امسال به خواست وزیر نیرو برای بدترین حالت ممکن و بیشترین امکان افزایش مصرف برق برنامهریزیشده است.
در بخش صنعت طوری برنامهریزی کردهایم که میزان کاهش تولید در این بخش بهطورقطع از سال گذشته کمتر خواهد بود. بهعنوانمثال، در شهرکهای صنعتی در طول هفته فقط یک روز از ساعت ۱۱ تا ۲۳ آن هم با اعلام قبلی محدودیت تأمین برق خواهند داشت و اگر در شهرکی غیر از این برنامه اجرا شد حتماً به شرکتهای توزیع برق منطقه اطلاعرسانی کنند.
با توجه به اینکه ۶۳۰ هزار واحد صنعتی در کشور وجود دارد که حدود ۵۰ هزار واحد در طرح مدیریت مصرف صنایع مشارکت دارند. بنابر اعلام سخنگوی صنعت برق، از این تعداد خواسته شده که برنامه سالانه تعمیرات و تعطیلات خود را طوری تدوین کنند که کاهش مصرف این بخش را در تابستان شاهد باشیم.
تلاش شبانهروزی کارکنان صنعت برق سبب شد تا امسال، تعمیرات نیروگاهی در پایان اردیبهشت یعنی یک ماه زودتر از موعد به اتمام برسد که این کاری بسیار مهم و بزرگ بود. همه این برنامههای منظم و سازماندهی برای حفظ پایداری شبکه سراسری برق انجام میشود.
به دنبال آن وزیر نیرو برنامهای تدوین کرد و به مجلس نیز ارائه شد که بر اساس آن ظرفیت تولید را ۳۵ هزار مگاوات افزایش می دهد که ۱۵ هزار مگاوات آن نیروگاههایی بود که شرکت مدیریت تولید برق حرارتی از طریق قرارداد خرید تضمینی یا نیروگاه دولتی که منابع دارند توسعه پیدا می کند. ۱۰ هزار مگاوات برق از نیروگاه تجدیدپذیر است که از این میزان مجوز ۴ هزار مگاوات از شورای اقتصاد گرفته شد تا به شکلی تأمین مالی کنند که زمینه ترغیب به سرمایهگذاری در این بخش فراهم شود و ۱۰ هزار مگاوات نیز نیروگاههای واحدهای صنعتی است.
بنابراین بخشی از برنامههای عملیاتی در خصوص توسعه تولید تدوین شد و بخشی دیگر برای توسعه شبکهها که ۹۸ هزار کیلومتر است. ۱۰ هزار مگاوات هم بهینهسازی مصرف که اقداماتی را برای این موضوع انجام دادهایم.
نگاهی به روند تامین آب و برق در طول ۴۰ سال پس از انقلاب بیانگر رشد چشمگیر زیرساختهای مرتبط است، به طوری که ظرفیت تولید و توزیع شبکه برق کشور نسبت به پیش از انقلاب رشد ۳۴ درصدی را در پیش گرفته و در حوزه آب نیز به طور کلی نزدیک به ۹۰ درصد شهرها و روستاهای کشور تحت پوشش زیرساخت آب هستند.
بسیاری از اهداف اسناد بالادستی در حوزه نیرو در سالهای گذشته محقق نشد متولیان وزارت نیرو تحریم و کاهش تبادلات تجاری را عامل اساسی محقق نشدن اسناد تلقی میکردند. با نگاهی به اقدامات وزارت نیرو مشخص است که جهتگیری وزارت نیرو در دولت سیزدهم حرکت به سمت استقرار نظام حکمرانی مؤثر آب و برق است.