یارانه نقدی پرداختی دولت تاثیر بسیاری در وضعیت معیشتی شهروندان داشته است. مبلغ پرداختی یارانه نقدی گرچه کم است اما گویا مردم وابسته به آن شده اند.زمزمه هایی از افزایش مبلغ یارانه نقدی به گوش میرسد. اما هنوز خبری از چگونگی افزایش یارانه نقدی به طور صریح نیامده است.گویا تصمیم بر افزایش مبلغ یارانه نقدی به 1 میلیون تومان است.

افزایش یارانه نقدی به یک میلیون تومان 

دیوان محاسبات گزارش داد بیش از ۲۳ میلیون نفر از سه دهک بالای درآمدی شناسایی شده‌اند. دولت و مجلس تصمیم جدیدی درباره واریز یارانه 1 میلیونی ارائه داد.

با تصمیم جدید مجموعه دولت و مجلس داستان ارز 4200 تومانی نیز به پایان خواهد رسید ولی این فرایند باید به گونه ای انجام شود که هیچگونه نگرانی در جامعه ایجاد نکند. گفتنی است، به‌تشخیص قانون بودجه در سال جاری؛ 8 میلیارد دلار برای تأمین کالای اساسی، نهاده‌های دامی، دارو و تجهیزات پزشکی تکلیف شده بود که این مبلغ به‌طور کامل در شش‌ماهه اول سال تأمین ارز شده است و علاوه بر این یک و نیم میلیارد دلار هم برای واکسن کرونا تأمین ارز شده است. در مقایسه با سال گذشته؛ 9 و نیم میلیاردی که امسال تأمین ارز شده تقریباً برابر کل ارز تأمین‌شده برای همین اقلام در سال 99 بوده است.

اگر حدود 4 میلیارد دلار از سهمیه ارز 4200 تومانی امسال باقی مانده باشد و قرار باشد نرخ ارز تامین کالای اساسی بر مبنای نرخ ای تی اس یا بازار آزاد باشد دولت از محل فروش این ارز 100 هزار میلیارد تومان درآمد کسب خواهد کرد. با کسر 16 هزار میلیارد تومان درآمد پایه ناشی از تسعیر با نرخ 4200 تومانی که سهم دولت خواهد بود رقمی نزدیک به 80 هزار میلیارد تومان برای توزیع طی 5 ماه در اختیار خزانه خواهد بود.

اگر قرار باشد این ما به التفاوت ریالی به 60 میلیون نفر از دهکهای غیرمتمول برسد با تجمیع دو یارانه نقدی و معشیتی که حدود 100 هزار تومان به هر نفر پرداخت می شود می توان انتظار پرداخت رقمی نزدیک به 300 هزار تومان به هر شخص را با تجمیع سه یارانه نقدی، معیشتی و کالاهای اساسی داشت که برای هر خانوار تقریبا 1 میلیون تومان خواهد بود. 

میز اقتصاد تحریریه پیش بینی می کند که این اقدام در صورتی که از آبان ماه اجرایی شود، باعث خواهد شد قیمت کالاهای مشمول دریافت ارز ترجیحی از میانه زمستان کاهش یابد و باعث شود قدرت خرید خانوار افزایش قابل توجهی پیدا کند که منجر به بهبود تقاضای کل خواهد شد. 

کمبود تقاضا باعث شده است تا صنایعی مثل لبنیاتی ها با عدم فروش مواجه شده و اقدام به تبدیل شیر به شیرخشک کنند، زیرا مردم توان خرید کافی ندارند. اما همزمان صدها هزار میلیارد تومان به اسم مردم در حال توزیع بین ذی تفعان رانتی است. این رانت با اصرار روحانی و جهانگیری انجام شد که با کشانیدن پای سران نظام در بودجه سال 1400 هم باقی ماند.

افزایش یارانه نقدی از کجا آغاز شد ؟

هرچند رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید یارانه نقدی تاثیری در بهبود معیشت مردم نداشته اما آخرین اخبار حاکی از افزایش این مبلغ احتمالا تا پایان فصل پاییز است.

هفتم مهر ماه امسال بود که روزنامه همشهری نوشت: اگرچه عده‌ای معتقدند ترکیب دولت رئیسی در کنار وعده‌های انتخاباتی او احتمال محقق‌شدن تغییرات در نظام پرداخت یارانه را جدی‌تر می‌کند اما کسری بودجه و منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این طرح‌ها همچنان محل سؤال هستند، علاوه بر اینکه براساس اظهارات پیش از انتخابات رئیسی، احتمالا باید تا پایان فصل پاییز در انتظار وقوع تحولات یارانه‌ای بمانیم.

در چند روز اخیر نیز رئیس سازمان برنامه درباره یارانه‌های حمایتی دولت بر تغییر روش آن به شکل موثر تاکید کرده است.

 ممکن است مبلغ یارانه نقدی چقدر شود؟

تاکنون سه سناریو رقم دار منتشر شده است.

اولین آن مربوط به اظهارات ابراهیم رئیسی است که برای کاهش هزینه خانواده‌ها وعده داده که کارت اعتباری معیشت صادر می‌شود. بر این اساس به ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهانه قرض‌الحسنه با کارمزد دو درصد تخصیص یابد.

این یارانه برای خانواده پنج نفره سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم و پنجم ۱۵۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر است. آنطور که رئیسی گفته این کمک‌های معیشتی قرار است به دولت برگردد اما او گفته به خانواری که در پرداخت اقساط مشکل داشته باشد یارانه بازپرداخت تعلق می‌گیرد.

اما دومین اظهار نظر مربوط به محسن رضایی است. پیشنهاد معاون اقتصادی رئیس‌جمهور چیست؟ محسن رضایی وقتی کاندیدای ریاست جمهوری بود گفت که یارانه‌ها را ۱۰ برابر می‌کند و ۶۰ میلیون نفر یارانه ۴۵۰ هزار تومانی می‌گیرند. بنابراین دومین سناریو در دولت به اظهارات معاون اقتصادی برمی‌گردد که به احتمال زیاد پیشنهاد افزایش ۱۰ برابری را در دولت مطرح می‌کند.

سومین سناریو مربوط به حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی و احتمال اختصاص اعتبار آن برای پرداخت مستقیم به مردم باشد.

رئیس جمهور اخیراا درباره حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی گفته است: این کار ضرورت دارد اما با غافلگیری انجام نخواهیم داد و مردم را نسبت به آن بی‌اطلاع نخواهیم گذاشت و شوک به بازار ایجاد نخواهیم کرد. همه جوانب سنجیده می‌شود به طوریکه بازار و مردم در جریان این تصمیم قرار می‌گیرد.

به هر ایرانی چقدر یارانه نقدی داده خواهد شد؟

روزنامه خراسان در این مورد نوشته است: فارغ از چگونگی اجرای حذف ارز ۴۲۰۰، این سوال به ذهن می رسد که میزان منابعی که آزاد شده و در اختیار مردم قرار خواهد گرفت چقدر خواهد بود؟ پاسخ به این سوال تا حد زیادی بستگی به منابع اجرای این طرح دارد اما اگر به عنوان مثال در نظر بگیریم که مانند نیمه نخست امسال، یارانه ارز هشت میلیارد دلار برای این کار و در طی یک سال در نظر گرفته شود، می‌توان گفت منابع اجرای حذف ارز ۴۲۰۰، بیش از ۱۸۲ هزار میلیارد تومان خواهد شد.

با فرض تخصیص این رقم بین مشمولان یارانه معیشتی به تعداد ۶۰ میلیون نفر، به هر نفر در طی سال بیش از سه میلیون تومان (در هر ماه بیش از ۲۵۳ هزار تومان) تعلق خواهد گرفت.