قرار است ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه سال ۱۴۰۱ حذف شود و قرار است این ارز فعلا فقط برای واردات گندم و دارو پرداخت شود. اما در نهایت برنامه دولت حذف این ارز است. اما دولت گفته برنامه‌ای با عنوان «کارت نان» دارد تا نان را با قیمت کنونی به دست مردم برساند. مردم می‌توانند با این کارت نان را با قیمت فعلی از نانوا بخرند و بعدا دولت مابه‌التفاوت قیمت واقعی و قیمت یارانه‌ای نان را به نانوا پرداخت می‌کند. 

ماجرای کارت نان چیست؟

اما کارت نان چیست؟ مسعود میرکاظمی گفته جزئیات کارت نان در دولت در حال بررسی است و هنوز نهایی نشده. اما پیشنهاد اولیه این است که ارز ترجیحی نان حذف شود و دولت به مردم کارت مخصوص خرید نان بدهد.

مردم می‌توانند با این کارت نان را با قیمت فعلی از نانوا بخرند و بعدا دولت مابه‌التفاوت قیمت واقعی و قیمت یارانه‌ای نان را به نانوا پرداخت می‌کند. به عبارتی در این شیوه خرید نان، همان قیمت قبلی نان از کارت نان افراد کسر می‌شود، ولی به نانوا قیمت جدید پرداخت می‌شود.

میرکاظمی اعلام کرده که طرح پرداخت کارت نان، در بانک مرکزی و وزارت اقتصاد در حال بررسی است و هنوز نهایی نشده. اما این طرح در همین ابتدای کار ابهامات و سوالات زیادی ایجاد می‌کند.

اولین سوال این است که آیا پرداخت کارت نان به معنای تعیین سهمیه مشخص تعداد نان برای هر خانوار طی یک ماه است؟ یعنی دولت بر اساس تعداد اعضای خانوار به آنها سهمیه یا کوپن خرید نان می‌دهد و مازاد بر آن را مردم باید با قیمت آزاد بخرند؟ مانند سهمیه بنزین که ماهانه سهمیه مشخصی پرداخت می‌شود و مازاد این سهمیه، با قیمت آزاد محاسبه می‌شود؟

اگر چنین باشد به معنای دو نرخی شدن قیمت نان است و بعد از این نان هم مانند بنزین قیمت آزاد و یارانه‌ای خواهد داشت.

سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا کارت خرید نان به صورت نقدی شارژ می‌شود و یا مانند کارت بنزین است؟ به عبارتی سوال این است که آیا امکان برداشت نقدی از کارت مخصوص نان وجود دارد و یا نه؟

پرداخت یارانه نان جدی است؟

البته در نشست روز گذشته کمیسیون تلفیق مساله پرداخت یارانه نان هم مطرح شده است. احتمالا چنن پیشنهادی به این معناست که دولت به جای پرداخت کارت نان، ماهانه مبلغی را به‌عنوان یارانه نان به مردم بدهد.

این به معنای پرداخت یارانه جدید در اقتصاد ایران است. یارانه‌ای که به نظر می‌رسد مبلغ آن بسیار کم است! دولت سالانه چهار هزار میلیارد تومان یارانه نان پرداخت می‌کند. یعنی یارانه‌ای که با کمک آن نان ارزان به دست مردم برسد. حالا اگر قرار باشد قیمت نان آزاد شود و دولت یارانه آن را به مردم بدهد، به هر نفر ماهانه چقدر یارانه نان پرداخت می‌شود؟

با احتساب اعتبار چهار هزار میلیارد تومانی و جمعیت ۸۴ میلیون نفری ایران، سهم هر فرد از یارانه نان ماهانه چهار هزار تومان می‌شود! معادل خرید دو عدد نان سنگک!

دولت ۴ هزار میلیارد تومان یارانه نان می پردازد

نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل گفت: دولت سالانه بیش از 4 هزار میلیارد تومان یارانه نان می پردازد که شایسته است در برابر این رقم سنگین تانوایان و مردم در پخت مناسب و مصرف مطلوب همت کنند.

آیت الله سید حسن عاملی در خطبه های این هفته نماز جمعه در نقد اسراف و تبذیر در خصوص نان اظهار کرد: یکی از اصلی‌ترین عامل نزول بلاء بر جامعه اسراف و تبذیر و اضاعه نعمت است قناعت و حساسیت به حفظ نعمت از اصلی‌ترین ثروت و سرمایه یک ملت است در دنیای معاصر در هیچ کشوری مثل ایران نان ارزان نیست تمام ملت‌ها وقتی قیمت نان در ایران را می‌شنوند تعجب می‌کنند یک خارجی با یک مانات می تواند ۱۵ بربری بخرد دولت محترم هر سال یارانه بسیار سرسام آور برای نان پرداخت می‌کند.

وی با اشاره به میزان یارانه پرداختی برای نان توسط دولت خاطرنشان کرد: دولت سالانه ۴۲ هزار میلیارد ریال برای کالاهای اساسی یارانه پرداخت می‌کند ۷۰ درصد این رقم به نان اختصاص دارد حدود ۴ هزار میلیارد تومان سالانه جهت تامین نان یارانه پرداخت می‌شود در هر کیلو نان حدود 500 تومان یارانه پرداخت می گردد و دولت مجبور است هر سال ۱۰ میلیون تن گندم با قیمت واقعی بخرد و سپس آن را با یارانه به دست مردم می رساند.

امام جمعه اردبیل بیان کرد: با این قیمتی که نان دارد پایین ترین فرد جامعه نیز از خرید متمکن است متاسفانه چند طائفه از این نعمت بزرگ سوء استفاده می کنند و قطعا اثر کار آنها بر خود آنها و بر جامعه وارد می‌شود عده ای برای مرغ و خروس و برای حیوانات خود از نان استفاده می کنند با توجه به گرانی علوفه، جو و گندم آزاد ارزان ترین و آسان ترین راه برای تغذیه حیوانات استفاده از نان است.

عاملی افزود: از طرفی نانوا اگر پخت نکند و به صورت غیر مجاز آرد را بفروشد سودی وسوسه انگیز برای او دارد نظارت دولتی برای این همه نانوا هم مقدور نیست بعضی از نانوایان گاهی نان را بی کیفیت پخت می کنند تا مشتری کاهش یابد عجیب این است که نان ضایعاتی درآمدی به مراتب بیشتر از پخت و فروش قانونی دارد! البته نانوایان از جهت درآمد پایین حق گلایه دارند و اگر مشکلات آنان حل نشود نانوایان متعهد در دراز مدت دلسرد می‌شوند.

خطیب جمعه اردبیل ادامه داد: همه این طوائف دقت کنند که با این کارشان هم به ملت خیانت می کنند هم ایمان و آخرت خود را بر باد می‌دهند نگویند مال دولت است و من از دولت طلبکارم نان ملک دولت نیست ملک ملت ایران است شما به ملک ملت خیانت می کنید در نتیجه حق الناس عظیمی بر ذمه شما مستقر شده که خلاصی از آن به هیچ وجه ممکن نیست چون کسب حلیت و رضایت از یک ملت ممکن نیست شخص خیانت کار در این باب و در تمام حق الناس ها تا چشم می بندد می بیند مغسل آتش است آب غسال آتش است لحاف آتش است تابوت آتش است دست غسال آتش است.

عاملی با تاکید بر اینکه هر گونه اسراف در مصرف آب و برق و گاز حرام است، گفت: نه تنها در نان بلکه در مصرف آب و برق و گاز نیز هرگونه اسراف حرام است و اگر کسی بگوید زیاد مصرف می کنم و پول آن را پرداخت می‌کنم باز به ملت مدیون است چون قیمت آنها واقعی نیست کسانی که کنتورهای آب ، گاز، برق و کنتورهای آب کشاورزی را دستکاری می کنند مدیون یک ملت هستند.

وی با بیان اینکه اختصاص یارانه به نیازهای اساسی یک نعمت است خاطرنشان کرد:  شکر این نعمت این است که در مصرف آنها ذره ای اسراف و تبذیر نداشته باشیم این مسئله در نعمت های خدادادی مثل گاز مسئولیت مضاعف هم برای دولت مردان هم برای ملت عزیز درست می کند اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارشی می گوید ایران در عرض 20 سال میزان تولید سالانه گاز طبیعی خود را از ۲ به بیش از 4/8 تریلیون فوت مکعب افزایش داد در نتیجه به سومین کشور تولید کننده بزرگ گاز طبیعی خشک جهان بعد از آمریکا و روسیه تبدیل شد.

امام جمعه اردبیل تصریح کرد: محرک اصلی رشد تولید گاز طبیعی ایران تقاضای گاز طبیعی داخلی ایران بوده است و نکته بسیار جالب توجه گزارش این جمله است که می گوید تقریبا تمام گاز طبیعی تولید شده ایران در سال 2019 در داخل کشور مصرف شده و در سال ۲۰۱۹ ایران به جز سه کشور دیگر یعنی آمریکا روسیه و چین بیشترین میزان گاز طبیعی را مصرف کرده است نتیجه این گزارش این است که ایران دیگر گازی برای صادرات ندارد و بلکه در سال جدید مصرف گاز از تولید آن بالاتر رفت طبعاً در دراز مدت، منابع زیرزمینی کفاف این مصرف وحشتناک را نخواهد داد و نسل‌های آینده از ما به نیکی یاد نخواهند کرد.

عاملی اضافه کرد: این نکته هم مسئولیت مسئولان و هم مسئولیت ملت را سنگین می کند راه های خوبی برای صرفه جویی در مصرف گاز وجود دارد که باید آموزش داده شود و بالاتر از آن تجدید نظر کلی در سیستم گرمایشی کشور است.