یارانه نقدی که از آذر سال ۸۹ در قالب طرح هدفمندسازی‌ یارانه‌ها به خانوارهای ایرانی پرداخت می شود مبلغ آن 40 هزار و ۵۰۰ تومان بود. یارانه نقدی توسط احمدی نژاد رییس جمهور وقت ایران به مردم پرداخت شد و پس از گذشت حدود 11 سال همچنان، مبلغ یارانه نقدی تغییری نکرده است. این به آن معنی است که یارانه نقدی هم نمی‌توانست گرهی از مشکلات معیشتی مردم کم کند. دولت سیزدهم در صدد است که ارز 4200 تومانی را حذف کند و مبلغ یارانه نقدی را افزایش بدهد.

دستور رئیسی برای افزایش یارانه نقدی

تغییر یارانه‌های از موضوعات مطرح چند ماه اخیر است. دولت در هفته قبل یارانه معیشتی بنزین را به حساب سرپرستان خانوار واریز کرد و باید در هفته آینده نیز یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی را واریز کند. با واریز یارانه در هفته آینده، دولت باید این دو یارانه را یک بار دیگر در امسال تکرار کند که به واریز یارانه‌ها در اسفند ماه مربوط می‌شود.

دولت سیزدهم از زمانی که قدرت را به دست گرفت بارها وعده تغییر یارانه‌ها را داده اما تاکنون نتوانسته به آن عمل کند. ابتدا قرار بود در آذر ماه یارانه‌ها افزایش یابد، اما افزایش یارانه‌ها از آذر به دی و سپس به بهمن ماه موکول شد و در هیچ ماهی عملی نشد.

به نظر می‌رسد تا پایان سال خبری از افزایش یارانه‌ها نشود، مگر این که دولت قصد داشته باشد که نزدیک عید از خانوارها حمایت کند.

تغییر یارانه‌ها در سال آینده

در مجموع به نظر می‌رسد برای تغییر یارانه‌ها باید منتظر تصمیم دولت در سال آینده بود.

اولین تغییر به مبلغ یارانه مربوط می‌شود. دولت طرح حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را به مجلس ارائه کرده و نمایندگان مجلس باید تا پایان سال درباره این موضوع تصمیم‌گیری کنند. اگر تصمیم مجلس و دولت بر حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی باشد، دولت باید از منابعی که آزاد می‌شود مبلغ یارانه را افزایش دهد.

نمایندگان مجلس می‌گویند که در سال آینده مبلغ ۱۱۰ هزار تومان یارانه جدید پرداخت می‌شود. آنطور که گفته می‌شود قرار است یارانه جدید به ۶۰ میلیون نفری پرداخت می‌شود که یارانه معیشتی دریافت می‌کنند.

دومین تغییر یارانه‌ها در سال آینده، حذف یارانه‌بگیران است. براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ نیز وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است که، سه دهک از یارانه‌بگیران را برای حذف شناسایی کند.

بنابراین این که مجلسی‌ها می‌گویند یارانه جدید به ۶۰ میلیون نفر می‌رسد، منظور حذف یارانه‌بگیران است.

یارانه نقدی ۱۱۰ هزار تومانی هفته بعد در جیب مردم 

در واقع برنامه واریز یارانه‌ در سال آینده این است که فقط ۶۰ میلیون نفر یارانه‌بگیر باقی بمانند و حدود ۲۰ میلیون نفری که تنها یارانه نقدی دریافت می‌کنند در سال آینده هیچ یارانه‌ای نگیرند.

مبلغ یارانه‌ها نیز به شرح زیر است:

نقدی: ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر نفر

معیشتی بنزین: ۵۵ تا ۲۰۵ هزار تومان برای هر خانوار

جدید: ۱۱۰ هزار تومان برای هر نفر (براساس جدیدترین اظهارنظر نمایندگان مجلس)

سال آینده چه یارانه‌هایی واریز می‌شود؟

دولت سیزدهم تاکنون وعده‌های زیادی درباره پرداخت یارانه به مردم داده است. از یارانه جدید ۱۱۰ هزار تومانی گرفته تا یارانه ۸۰۰ هزار تومانی که در قالب نقدی و بن خرید کالا به مردم پرداخت شود.

از ماه گذشته،‌ معاونت اقتصادی دولت زمزمه حذف بنزین خودروها را مطرح و اعلام کرد قرار است یارانه بنزین به مردم پرداخت شود. البته هنوز مشخص نیست در صورت تغییر سهمیه‌بندی بنزین، مبلغ یارانه آن چقدر خواهد بود. اما با توجه به برخی از اظهارات می‌توان گفت مبلغ یارانه بنزین برای هر فرد حدود ۳۰ هزار تومان است و این یارانه برای یک خانواده چهار نفره به ۱۲۰ هزار تومان هم می‌رسد.

افزایش یارانه نقدی خانوارها در سال آینده

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره حذف ارز ترجیحی تخصیصی به برخی کالاهای اساسی گفت: در بودجه ۱۴۰۱ بنای دولت بر این است که قیمت نان و دارو اضافه نشود، به طوری که وارد کننده گندم و مواد اولیه تولید دارو، محصول خود را با ارز نیمایی وارد کند ولی عرضه کننده نهایی مابه‌التفاوت ارز نیمایی و ارز ۴۲۰۰ را از دولت بگیرد تا مردم به عنوان مصرف کننده نهایی، نان و دارو را با همان قیمت سابق دریافت کنند. 

وی افزود: البته در لایحه ۱۴۰۱ برنامه دولت این است که نهاده‌های دامی و دانه‌های روغنی را از دریافت ارز ترجیحی حذف کند و در ازای آن اعتبارات ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی برای ۷ دهک درآمدی در نظر گرفته شده تا افزایش احتمالی قیمت کالاهای مرتبط با نهاده‌های دامی و دانه‌های روغنی را جبران کند. 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه تصریح کرد: بر این اساس یارانه جدید چهار دهک اول ماهانه حدود ۱۲۰ هزار تومان و سه دهک بعدی ماهانه حدود ۹۳ هزار تومان خواهد شد، به طوری که یک خانوار چهار نفره که در دهک اول تا چهارم قرار دارد ماهانه ۴۸۰ هزار تومان یارانه جدید دریافت می‌کند. این مبلغ برای خانوارهای چهار نفره دهک پنجم، ششم و هفتم نیز ۳۶۰ هزار تومان است. 

قادری با بیان اینکه بدون شک این تصمیم دولت از بروز تورمی بزرگ که ناشی از تداوم سیاست پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی به چندین قلم کالا بود، جلوگیری خواهد کرد، خاطرنشان کرد: در کمیسیون برنامه در ارتباط با آثار و پیامدهای حذف ارز ترجیحی بحث‌هایی مطرح شده اما رای گیری در این رابطه صورت نگرفته است، با این وجود نه تنها کمیسیون برنامه بلکه کلیت مجلس نیز حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را به عنوان یک الزام تایید می‌کند. 

وی افزود: حتی مجلس در بودجه ۱۴۰۰ نیز صرفاً در ۶ ماهه اول مجوز تخصیص ارز ترجیحی را صادر کرد و در ۶ ماه دوم دولت را ملزم به حذف ارز ۴۲۰۰ کرده بود؛ بنابراین از مصوبه سال گذشته مجلس نیز می‌توان این استنباط را داشت که موافق حذف ارز ترجیحی است. 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: بر اساس آنچه که در لایحه بودجه ۱۴۰۱ آمده، وزارت تعاون مکلف شده تا با در اختیار داشتن سامانه‌های اطلاعاتی، سه‌دهک بالای درآمدی را شناسایی و از دریافت یارانه حذف کند. 

قادری عنوان کرد: بر اساس برخی ارزیابی‌ها هم‌اکنون گردش مالی ۲۲ میلیون نفر از ایرانیان بالای یک میلیارد تومان است که البته ممکن است برخی از آن‌ها مامور خرید در یک دستگاه اجرایی باشند یا اینکه منزل مسکونی خود را جابجا کرده باشند ولی دیگر افراد که دارای گردش مالی بالا هستند دلیلی ندارد که یارانه نقدی دریافت کنند. 

وی درباره گمانه‌زنی‌هایی که پیرامون تغییر نحوه پرداخت یارانه‌های نقدی مطرح می‌شود، گفت: نظر کمیسیون برنامه و بودجه این است که کارت یا حساب الکترونیکی برای مشمولان دریافت یارانه نقدی در نظر گرفته و مبلغ یارانه در حساب آن‌ها شارژ شود تا یارانه‌بگیران امکان انتخاب و خرید چند قلم کالا را از فروشگاه‌های زنجیره‌ای منتخب داشته باشند. 

منبع: تجارت نیوز