به گزارش شما و اقتصاد: تعاملات دیجیتالی به یک عنصر لاینفک زندگی تبدیل شده و تکنولوژی های جدید همه روزه در حال تغییر کردن سبک زندگی گذشته و خلق مفاهیم جدید هستند. یکی از این پروژه های جدید و نوظهور که توجهات زیادی را هم به خود جلب کرده، پروژه متاورس (Metaverse) است. احتمالاً شما هم متوجه این موضوع شده‌اید که چندی پیش کمپانی پرآوازه فیسبوک نام خود را به «متا» تغییر داد و در بیایه‌ای متاورس را آینده جهان اینترنت خواند. برای درک بهتر مفهوم متاورس ابتدا مفهوم متاورس را بررسی و سپس به بررسی و کارکرد آن نگاهی می‌اندازیم.

مدت زمانی نیست که «متاورس» به مهم‌ترین کلمه کلیدی در حوزه فناوری تبدیل شده و هر سرمایه‌گذار کریپتو در کنار خرید و فروش ارز دیجیتال، سعی دارد سهم خود را از این بازار پرهیاهو و نوظهور تصاحب کند. جذب سرمایه یک میلیارد دلاری شرکت اپیک (Epic)، سازنده بازی آنلاین گروهی فورتنایت هم در اوایل سال جاری، مهر تاییدی بر علاقه سرمایه‌گذاران برای ورود به حوزه بازی‌های آنلاین گروهی بود.

متاورس چیست؟

متاورس از دو واژه متا (Meta) و ورس (Verse) تشکیل شده است. کلمه متا به معنی «برتر» و ورس که از کلمه  «Universe» گرفته شده به معنی «جهانی» است. به این ترتیب عبارت متاورس را می‌توان «جهان برتر» یا «برتر از جهان» تلقی کرد.

این اصطلاح، اولین بار در رمان علمی تخیلی نیل استفنسون (Neal Stephenson) با عنوان «سقوط برف» در سال ۱۹۹۲ به کار رفت. در این کتاب، metaverse به‌عنوان آخرین تیر از کمان اینترنت بر پیکر نیمه جان دنیای سنتی شلیک شده است. تعبیری فلسفی از اهمیت واقعیت مجازی که در آن هر تعامل دیجیتال می‌تواند تاثیری مستقیم بر دنیای واقعی داشته باشد.

بخش اعظمی از رمان، به نحوه تاثیر متاورس بر تحولات دنیای واقعی قهرمان داستان می‌پردازد و نویسنده هم تلاش کرده آن را به‌عنوان یک فضای مجازی پایدار از نظر فیزیکی تعریف کند. جایی که ما در آن توسط آواتارهایی مجازی، تعاملات اجتماعی دیجیتال را در میان انبوهی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد تجربه می‌کنیم.

متاورس به عنوان یک شبکه‌ مجازی عمل کرده که در آن کاربران قادر خواهند بود با یکدیگر و با دیگر اجزای محیط اطراف خود تعامل کنند. به عبارتی دیگر، در دنیای متاورس افراد به صورت آنلاین و مجازی به نقش‌آفرینی می‌پردازند.

این دنیای مجازی، جنبه‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی،‌ بازی‌های ویدیوئی، فناوری واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) و در نهایت بلاک‌چین را با یکدیگر ادغام می‌کند. به همین دلیل متاورس را می‌توان به دنیایی که توسط واقعیت‌های مجازی و واقعیت‌های افزوده ساخته می‌شود هم نسبت داد.

به بیان ساده‌تر، متاورس یک واقعیت مجازیست که افراد همزمان با پیشرفت زمانه خود، هر کاری را که در زندگی واقعی انجام می‌دهند، قادرند در آن انجام دهند.

با افزایش نفوذ بلاک‌چین در دنیای فناوری، پای متاورس به بازی‌های بلاک‌چینی باز شد. بازی‌هایی که افراد در آن می‌توانند آیتم‌های بازی را در قالب توکن خریداری و معامله کنند. البته توجه داشته باشید نوع عملکرد بازی‌های متاورس در بلاک‌چین، تفاوتی با بازی‌های غیر بلاک‌چینی ندارد و فقط دارایی‌های بازیکن در بازی به توکن تبدیل شده است.

واقعیت مجازی «VR» در متاورس

واقعیت مجازی «Virtual Reality» که به اختصار به آن «VR»  می‌گویند یک دنیای دیجیتالی است که افراد با ورود به آن و با استفاده از عینک‌های واقعیت مجازی با اشیاء و کلیه وقایه موجود در آن تعامل داشته باشند. به این صورت که کاربر با زدن این عینک وارد دنیای مجازی شده و در این دنیا می‌تواند تجربیت گوناگونی داشته باشد.

واقعیت افزوده «AR» در متاورس

واقعیت افزوده یا «Augmented Reality» که به آن «AR» هم می‌گویند، در کنار واقعیت افزوده یا«VR»  ابزار تحقق متاورس محسوب می‌شود. به عبارتی دیگر عبارت واقعیت افزوده، همانطور که از اسمش پیداست، ماهیت اضافه‌کنندگی دارد. یعنی یک شی‌ء یا کاراکتر دیجیتالی را به یک فضا اضافه می کند. تجربیات دیجیتالی بدون هیچ واسطه‌ای به دنیای فیزیکی ما اضافه می‌شوند و ما با آن‌ها تعامل برقرار می‌کنیم.

هرچند مفهوم لایواکشن (Live Action) با مفهوم واقعیت افزوده متفاوت است، اما برای درک بهتر AR می‌تواند بسیار کمک کند. در حقیقت در واقعیت افزوده، تجربیات دیجیتالی در فیلم‌هایی مانند گارفیلد (Garfild)، دامبو (Dumbo)، سونیت خارپشت (Sonic the Hedgehog)، آلیس در سرزمین عجایب (Alice in Wonderland)، مالیفیسنت (Maleficen) و از این قبیل فیلم‌ها، شخصیت‌های واقعی با شخصیت‌های غیرواقعی مانند حیوانات یا حتی شخصیت‌های کارتونی به بازی پرداخته‌اند.

کارکرد شبکه متاورس و واقعیت مجازی آن

پروژه Metaverse   و واقعیت مجازی آن به توصیف بسیاری از صاحبنظران حوزه فناوری های دیجیتال، جانشین اینترنت امروزی خواهد شد، البته نه صرفا به ‌عنوان یک مقصد واحد که تمام افراد قرار است روزی وارد آن بشوند، بلکه شبکه ‌ای پیچیده که از میلیون ‌ها مقصد، صدها نمایه و ده‌ها مرورگر بزرگ و قدرتمند تشکیل شده است.

به عنوان مثال؛ وقتی چراغ‌ های یک اتاق را روشن یا تلویزیون تماشا می کنیم، می‌دانیم که این برق و جریان الکتریسیته است که این وسایل و دستگاه ها را راه‌اندازی می‌کند، البته معمولا کمتر پیش میاید که به طرز کارشان فکر کنیم. به شکل مشابه، هوش مصنوعی، سنسور ها و ارتباطات بین پلتفرم های مختلف «جریان برقی» خواهند بود که پروژه Metaverse و واقعیت مجازی آن را به کار می‌اندازند.

در آینده‌ای نه چندان دور، دنیای مادی و فیزیکی ما به بستر حجم عظیمی از داده‌هایی تبدیل می‌شود که می‌توانیم آنها را با سرعت خیلی بالایی توسط کامپیوتر ها پردازش کنیم که در این صورت مفهوم جدیدتری از فضای مجازی شکل خواهد گرفت. فضای مجازی را تصور کنید که می‌توان بر روی عناصر سازنده کلیک کرد یا در میان آنها قدم زد و مثل سرچ گوگل، جستجو کرد. در این دنیا رابطه‌ها و متدهای جدیدی برای حرکت و ایجاد محتوا شکل خواهد گرفت و ما، واژه‌ ها و حتی معماری جدیدی برای میزبانی از نسخه دیجیتال خود و دنیای دیجیتال اطرافمان ایجاد خواهیم کرد. این همگرایی و آمیختگی جدید بین دنیای فیزیکی و دنیای دیجیتالی مبتنی بر اینترنت های 5G، 6G، پردازش کوانتومی و پردازنده های قدرتمند گرافنی خواهد بود و عینک های واقعیت مجازی دریچه ورود به این دنیای جدید را باز خواهند کرد.

نقش بلاکچین، ارزهای دیجیتال و توکن‌های غیرمثلی (NFT) در متاورس

نکته‌ای که باید مد نظر قرار دهید این است که دنیای متاورس با ارزهای دیجیتال وابستگی دارد. در واقع در دنیای متاورس هم این امکان برای کاربران وجود داشته که همانند دنیای واقعی به خرید و فروش و معامله بپردازند. بنابراین برای انجام مبادلات نیاز به ارزی خواهید داشت. به همین دلیل ارزهای دیجیتال می‌توانند بهترین گزینه و انتخاب باشند.

علاوه بر ارزهای دیجیتال اصطلاحی که خصوصا این روزها بیشتر با آن روبه رو می‌شویم توکن‌های غیرمثلی یا NFT (Non-fungible token) هستند. این توکن‌ها یکی از جدیدترین پدیده‌های فناوری بلاک‌چین بوده که به سرعت در حال گسترش است.

یکی از نقش‌ها و ویژگی‌های اصلی توکن‌های غیرمثلی در دنیای متاورس به اعطای مالکیت کامل شخصیت‌ها، آیتم‌های جمع‌آوری‌شده در بازی و حتی زمین مجازی به افراد می‌توان اشاره کرد.

هر چیزی در این دنیا را می‌توانید به صورت کاملا غیر متمرکز کنترل کنید بدون اینکه اختیار و مدیریت آن دست نهاد دولتی خاصی باشد. این همان نقطه اشتراک و ارتباط متاورس با فناوری بلاک‌چین است.

متاورس در آینده

متاورس (Metaverse) مقوله‌ای است که امروزه بیش از گذشته شاهد محقق شده آن هستیم. دنیای جدیدی که فارغ از محدودیت‌های اینترنت کنونی امکان ارتباطات و کسب تجربیات متنوع را برای همه فراهم می‌کند.  پایه و اساس متاورس، افزایش تماس انسانی است. از آنجایی که ما بیش از پیش به گونه‌ای از نظر فناوری پیشرفته‌تر از هر زمان دیگری تکامل می‌یابیم، برای ما قریب‌الوقوع است که به افرادی که با جهان و افراد اطراف خود متصل هستیم، توجه کنیم. متا این مفهوم را کاملاً در بر می‌گیرد.

در عصر فناوری که در حال حاضر در آن زندگی می‌کنیم به لطف هوش مصنوعی و اینترنتی‌شدن کسب و کارها و روی کار آمدن شبکه‌های اجتماعی، زندگی بشر دچار تغییر و تحول اساسی شده است. اگر به ۱۰ سال پیش نگاهی بیاندازیم خواهیم دید فرق زندگی امروز ما با همین ۱۰ سال گذشته از زمین تا آسمان است.

شرکت‌ها می‌توانند به گونه‌های متفاوتی از متاورس سود ببرند. در یک جهان بی نهایت؛ سازمان‌دهی رویدادها، توسعه متقاطع‌ها در بین ویژگی‌ها و برقراری ارتباط با جامعه کاربران آسان‌تر از همیشه شده است و به شرکت‌ها این امکان را داده تا با مصرف‌کنندگان خود به شیوه‌ای درگیر شوند که قبلاً نمی‌توانستند.

در پایان، ذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد که بدانیم در کنار تمام مزایایی که پیشرفت فناوری برای ما به ارمغان آورده یکی از بزرگترین معایب آن و خصوصا متاورس این است که باعث شده بشر نسبت به قبل منزوی‌تر شود. به لطف همین فناوری افرادی هستند که کسب و کارشان را به داخل منزل برده‌اند و ارتباط اجتماعی و رفت و آمدشان به محیط خارج از منزل بسیار کمتر از گذشته شده است.