یادداشتی از یک فعال حوزه انرژی و برق/

رکورد ۲۰ ساله کشور در نداشتن خاموشی سراسری(بلک اوت )/ بزرگترین خاموشی‌های سراسری در کشورهای جهان کدامند؟

رکورد ۲۰ ساله کشور در نداشتن خاموشی سراسری(بلک اوت )/ بزرگترین خاموشی‌های سراسری در کشورهای جهان کدامند؟
کدخبر : 582676

امروزه صحبت از اهمیت و یا ضرورت تولید انرژی از جهات مختلف اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و حتی سیاسی بر همگان روشن است. مصرف انرژی الکتریکی به‌طوری با زندگی روزانه ما عجین شده است که بدون آن اگر نگوییم زندگی ناممکن است، بلکه به جرأت می‌توان گفت که بسیار مشکل است.

به گزارش شماواقتصاد: اما به دنبال افزایش روزافزون تقاضای مصرف برق، اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (ایالات متحده) پیش‌بینی می‌کند که تولید برق جهانی ۷۵ درصد از ۲۰ تریلیون کیلووات ساعت (کیلووات ساعت) در سال ۲۰۱۸ به ۴۵ تریلیون کیلووات ساعت در سال ۲۰۵۰ افزایش خواهد یافت که بخش عمده‌ای به دلیل تقاضا در کشورهای غیر سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) است. این افزایش تقاضا منجر به قطع برق بیشتر خواهد شد. که ما بزرگترین موارد آن تا کنون را بررسی می کنیم.

در دوران معاصر، شاهد خاموشی‌های بزرگ و سراسری در کشورهای حتی توسعه یافته جهان بودیم اما در ایران در  دو  مقطع شاهد بلک اوت در شبکه برق سراسری بودیم تاریخ ۳۰/۰۲/۱۳۸۰ ساعت ۱۲ ظهر و تاریخ ۱۲/۰۱/۱۳۸۲ ساعت ۲۱:۲۰ که قسمت‌های بسیار زیادی از کشور را بی برق کرد. اما پس از آن، ثبت رکورد ۲۰ ساله نداشتن بلک اوت در شبکه برق سراسری برگ زرین دیگری در کارنامه درخشان صنعت برق ایران است که فقط و فقط به همت مردان و زنان بی ادعایی است که لحظه به لحظه برای روشن ماندن چراغ خانه ها و گردش چرخ‌های صنعت، در تلاشند و همه عزم خود را جزم کرده و با تمام توان برق را به دور دست‌ترین نقاط کشور می‌رسانند.

در اینجا بزرگترین خاموشی های تاریخ با توجه به تعداد زیادی از مردم که در تاریکی رها شده اند، آورده شده است.

خاموشی هند ۳۰ تا ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۲ (۶۲۰ میلیون نفر تحت تأثیر قرار گرفتند)

 در پایان ژوئیه، هند با بزرگترین و دومین قطعی برق تا اکنون، تحت تاثیر قرار گرفت. هند که تنها ایالات متحده و چین در راس آن قرار دارند، سومین تولیدکننده و مصرف کننده بزرگ برق در جهان است. با این حال، زیرساخت‌های الکتریکی آن به‌طور مشهور غیرقابل اعتماد است و قطعی برق در مقیاس بزرگ یک رویداد عادی در این کشور است. 

شبکه برق شمالی آنها در سال ۲۰۰۱ به طور کامل فروریخت. برآوردها نشان می دهد که این کشور بیش از یک چهارم انرژی تولیدی خود (۲۷ درصد) را از دست داده بود.

 گرمای شدید در تابستان ۲۰۱۲ باعث شد مصرف برق در دهلی نو، پایتخت، به رکورد بی سابقه ای برسد. فصل باران های موسمی نیز دیرتر از حد معمول رسید، یعنی نیروگاه های برق آبی زیر فشار بودند زیرا کمبود باران منجر به مصرف انرژی بیشتر  توسط پمپ‌ها برای آبیاری مزارع شالیزاری در مناطق کشاورزی پنجاب و هاریانا شد. اینکه آیا این شرایط یک علت مستقیم بوده یا نه واقعاً ثابت نشده است. اما آنها زمینه را برای بروز فاجعه فراهم کردند که باعث بدبختی میلیون ها نفر شد.

 اولین مورد از خرابی ها در ۳۰ ژوئیه رخ داد، زمانی که قطع کننده های مدار در خط بینا-گوالیور خاموش شدند. از آنجایی که این خط به بخش انتقال شبکه تغذیه می‌شود، اثر ضربه‌ای در سراسر شبکه داشت. در نتیجه، تمام نیروگاه‌ها در مناطق آسیب‌دیده تعطیل شدند و باعث کمبود ۳۲ گیگاوات شد که حدود ۴۰۰ میلیون نفر را بدون برق گذاشت.

 برای چند ساعت کوتاه، این بزرگترین خاموشی بود که بر اساس تعداد افراد آسیب دیده رتبه بندی شده بود. اما با اتفاق روز بعد، این موضوع کوچکتر  شد.

این قطعی تا روز، ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۲ بزرگترین قطع برق در جهان بود. علت آن مشکل رله در نزدیکی تاج محل بود که چندین نیروگاه برق را مجبور کرد از شبکه جدا شوند. تقریباً ۳۸ درصد از ظرفیت تولید برق هند خاموش شد. خاموشی ناشی از آن ۲۲ ایالت از ۲۸ ایالت در شمال و شرق کشور را تحت تاثیر قرار داد.

این قطعی برق ۶۲۰ میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داد که بیش از نیمی از ساکنان هند را تشکیل می‌دهند. توجه داشته باشید، این رقم تقریباً ۹٪ از کل جمعیت جهان را در آن زمان نشان می داد!

خاموشی هند ۲ ژانویه ۲۰۰۱ (۲۳۰ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد)

 در ادامه معرفی بزرگترین خاموشی های بزرگ، به هند برمی گردیم، که در آن زمان بزرگترین خاموشی تاریخ بود.

در این تاریخ، خرابی در پست اوتار پرادش باعث فروپاشی کل شبکه در سراسر شمال کشور شد و ۶ ایالت و پایتخت دهلی نو را تحت تاثیر قرار داد، در حالی که نزدیک به یک چهارم از جمعیت کشور (۲۳۰ میلیون نفر) تا ۱۲ ساعت در تاریکی ماندند.

 چنین از دست دادن گسترده قدرت برق، باعث هرج و مرج شد. حدود ۸۰ قطار برقی به مدت ۱۵ ساعت روی ریل ها گیر افتادند و خطوط را مسدود کردند تا اینکه قطارهای دیزلی به کمک آمدند و آنها را از مسیر خارج کردند.

بیمارستان‌های بدون ژنراتور پشتیبان مجبور بودند عمل جراحی بزرگ و عملیات برنامه‌ریزی شده را به تعویق بیاندازند. با توقف کار چراغ های راهنمایی، خودروها در جاده ها متوقف شدند، پمپ های برقی کار نمی کردند و دسترسی به آب تمیز هم برای مردم محدود شده بود.

خاموشی شمال شرقی ایالات متحده و کانادا

در ایالات متحده، قطعی‌های عمده برق بین سال‌های ۱۹۸۴- ۲۰۱۲ تا ۱۰ برابر افزایش یافت، به طوری که متوسط ​​خانوارها در سال ۲۰۱۷، ۴۷۰ دقیقه بدون برق را تجربه کرده‌اند. 

خاموشی های بزرگ در این کشور، معمولاً در زمستان و تابستان و در تمام طول سال در اواسط بعد از ظهر رخ داده است. بر اساس گزارش های رسمی، رویدادهای الکترومغناطیسی و حملات سایبری-فیزیکی عمدی باعث بیش از ۲۵٪ از کل قطع برق ایالات متحده بین سال های ۲۰۰۰-۲۰۱۶ اعلام شد. چنین حملاتی خطرات قابل توجهی برای شبکه برق ایجاد می‌کند و می‌تواند منجر به قطعی شود که ماه‌ها در سراسر مناطق جغرافیایی گسترده امتداد می‌یابد، به‌ویژه اگر بعد از یک بلای طبیعی باشد. بیشترین قطعی برق ناشی از آب و هوای شدید بوده و فلوریدا، کالیفرنیا، نیویورک و میشیگان به ترتیب با ۲۵.۳ میلیون، ۲۲.۲ میلیون، ۱۸.۳ میلیون و ۱۲.۴ میلیون مشترک بیشترین آسیب را دیدند.

اما خاموشی شمال شرقی ایالات متحده و کانادا که در ۱۴ اوت ۲۰۰۳ (۵۵ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد) رخ داد، دومین خاموشی بزرگ جهان در آن زمان بود که از خاموشی سال ۱۹۹۹ در جنوب برزیل پیشی گرفت. این خاموشی از نظر زمینه، بسیار گسترده‌تر از «خاموشی بزرگ شمال شرقی» در سال ۱۹۶۵ بود که آمریکای شرقی و کانادا را نیز در بر گرفت. این حادثه ۴۵ میلیون نفر را در هشت ایالت ایالات متحده، به اضافه ۱۰ میلیون نفر دیگر از ساکنان انتاریو، کانادا، تحت تأثیر قرار داد، هرچند برق اکثر آنها ظرف چند ساعت یا در بدترین حالت چند روز به حالت اول برگشت، اما برخی از مردمی که در مناطق دور افتاده زندگی می کنند نزدیک به یک هفته بدون برق بودند. این خاموشی در یک روز گرم اتفاق افتاد، که با افزایش تهویه مطبوع خانه ها و مشاغل، تقاضای انرژی را افزایش داد. از آنجایی که جریان های بالاتر از حد معمول خطوط برق را گرم می کرد، آنها شروع به افتادگی(منبسط شدن و افزایش طول) کردند. یک نیروگاه در ایست لیک، اوهایو از کار افتاد. این امر فشار زیادی را بر خطوط برق فشار قوی در والتون هیلز، حومه کلیولند وارد کرد. این خطوط آویزان با درختانی که بیش از حد رشد کرده بودند تماس گرفتند و بار را به خطوط برق دیگر منتقل کردند. این خطوط قادر به تحمل بار اضافی نبودند و از بین رفتند. در مجموع حدود ۱۰۰ تاسیسات تولید برق هسته ای به طور کامل تعطیل شدند.

خاموشی بنگلادش ۱ نوامبر ۲۰۱۴ (۱۵۰ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد)

این حادثه که کل جمعیت کشور را تا ۱۰ ساعت بدون برق گذاشت. یک خطای اواخر صبح یکی از ایستگاه فرعی در بهرامارا باعث شد خط انتقال ۴۰۰ کیلو ولت را که ۴۴۵ مگاوات برق را از هند به منطقه کوشتیا منتقل می کرد، مختل کند.

 هنگامی که این حادثه رخ داد، از دست دادن برق، باعث شد که هر نیروگاهی در کشور مجبور به تعطیلی و راه اندازی مجدد شود.

هر چند برق در برخی از مناطق کشور تا ساعت ۲۱ بازگشت و در نهایت با ظرفیت کامل تا نیمه شب وصل شد اما اکثر مشاغل بنگلادشی در طول این قطعی تعطیل شدند، اگرچه مکان‌های حیاتی مانند بیمارستان‌ها و فرودگاه‌ها به لطف ژنراتورهای پشتیبان برق خود را حفظ کردند.

خاموشی پاکستان ۲۵ ژانویه ۲۰۱۵ (۱۴۰ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد)

 بی ثباتی سیاسی علت اصلی این حادثه عنوانمی شود. بزرگترین قطع برق پاکستان باعث شد ۸۰ درصد این کشور بدون برق باشد. جدایی طلبان حامی استقلال، در استان بلوچستان در جنوب غربی دو دکل انتقال را در منطقه نوتال نصیرآباد منفجر کردند. این حمله باعث از کار افتادن بیشتر نیروگاه های پاکستان شد و ظرفیت تولید را به ۶۰۰ مگاوات کاهش داد، آنهم در زمانی که ۹۰۰۰ مگاوات تقاضای معمول کشور بود. هرچند تا یکشنبه شب برق به اسلام آباد پایتخت و شهرهای بزرگی مانند کراچی بازگردانده شد. اما تا دوشنبه بعد طول کشید تا منابع به طور کامل بازیابی شوند.

قابل توجه است که در زمان وقوع این حادثه، پاکستان از چند سال پیش با کمبود شدید سوخت مواجه بود که این امر به مشکلات گسترده تر در شبکه برق اضافه کرد.

خاموشی جاوا و بالی در اندونزی، ۱۸ اوت ۲۰۰۵ (۱۰۰ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد)

 بیشتر بخش‌های این دو جزیره اندونزیایی به دنبال خرابی در خط انتقال در جاوه غربی آسیب دیدند. حادثه زیرساختی اواسط صبح آغازگر زنجیره‌ای از رویدادها از جمله تعطیلی دو بخش از نیروگاه برق پایتون در جاوه شرقی و ۶ واحد از نیروگاه سورالایا در غرب جزیره قرار داشت. در این خصوص اپراتور دولتی برق تأیید کرد که شبکه در چندین نقطه در جاوا و بالی از کار افتاده است و منجر به کمبود برق ۲۷۰۰ مگاواتی شد. این تقریباً نصف میزان برق مورد نیاز برای تأمین انرژی دو کشور بود. کمبود ناگهانی برق باعث خاموشی بیشتر هر دو جزیره از جمله جاکارتا پایتخت اندونزی شد. این باعث هرج و مرج برای مسافرانی شد که به قطارهای برقی وابسته بودند.

به دنبال آن، در حالی که استفاده از شمع، دست کم ۶ آتش سوزی را در سراسر پایتخت به راه انداخت، برق تا اواخر بعد از ظهر به اکثر نقاط آسیب دیده بازگردانده شد.

خاموشی جنوب برزیل ۱۱ مارس ۱۹۹۹ (۹۷ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد)

 برای مدتی، این بزرگترین شکست برق در جهان بود. صاعقه، مدارهای ۴۴۰ کیلوولتی را در یک ایستگاه فرعی در ایالت سائوپائولو منفجر کرد.

شبکه برق برزیل از کمبود طولانی مدت سرمایه گذاری رنج می برد و با وجود مسیرهای کمی برای انتقال برق از نیروگاه ها از طریق شبکه ۴۴۰ کیلوولت، چندین ژنراتور به طور خودکار خاموش شدند. نیروگاه Itaipu که در آن زمان بزرگترین تولیدکننده برق در جهان بود، تلاش کرد تا بار را پشتیبانی کند، اما خطوط انتقال ۷۵۰ کیلوولت AC و ۶۰۰ کیلو ولت DC که نیروگاه را به شبکه متصل می‌کردند قادر به تحمل بار نبودند و نیروگاه نیز از کار افتاد.

مصرف کنندگان در جنوب سائوپائولو به دلیل اینکه نیروگاه فقط به این بخش از شبکه متصل بود، تحت تأثیر فرکانس بیش از حد قرار گرفتند. تمام ژنراتورهای دیگر در منطقه بارهای خود را کاهش دادند تا این مشکل را کاهش دهند. بقیه شبکه به دلیل کمبود ظرفیت تولید، فرکانس کمتری را تجربه کردند.

خاموشی، برق یک سوم جنوبی برزیل را قطع کرد.  این شامل سائوپائولو، ریودوژانیرو، میناس گرایس، گویاس، ماتو گروسو، ماتو گروسو دو سول و ریو گرانده دو سول بود. بازسازی منابع برق پس از چهار ساعت آغاز شد اما پس از قطعی، ننایج یک تحقیق کارشناسی بیان کرد که زیرساخت انرژی برزیل بسیار آسیب پذیر است.

از طرفی برای راه‌اندازی نیروگاه‌های برق آبی بیش از حد به آب متکی بودند، مسیرهای انتقال جایگزین وجود نداشت و اگر در یک نیروگاه خرابی وجود داشت، هیچ شبکه ایمنی برای جلوگیری از گسترش رویداد وجود نداشت.

خاموشی ترکیه در ۱۴ آوریل ۲۰۱۵ (۷۰ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد)

 پس از این حادثه، دو نیروگاه (ازمیر در استان اژه و آدانا کوکورووا در استان مدیترانه) در همان روز از کار افتادند. این امر ظرفیت شبکه را تا ۱۰ درصد کاهش داد که مانند بسیاری از شرایط مشابه، منجر به خاموش شدن کامل بقیه سیستم شد. در این حالت قطعی حدود ۱۰ ساعت به طول انجامید و ترکیه اساساً در طول زمات قطع برق، به نصف تقسیم شد. بخش غربی از کمبود تولید رنج می برد که به معنای کاهش فرکانس بود. 

در شرق، منبع برق آبی که قادر به جریان یافتن به سمت غرب نبود، باعث فرکانس بیش از حد نیروگاه‌های دیگر شد. این شبکه همچنین با قطع اتصالات بین یونان و بلغارستان از منطقه سنکرون اروپای مرکزی جدا شد. حداقل این امر اثرات خاموشی را به ترکیه محدود کرد و بر کشورهای همسایه تأثیری نداشت.

بخش‌های غربی و شرقی سیستم تقریباً هفت ساعت پس از شروع حادثه مجدداً همگام‌سازی شدند و ۹۵ درصد از منابع ظرف چند ساعت دیگر بازیابی شدند. در آن زمان شایعاتی وجود داشت که این حادثه نتیجه یک حمله سایبری بوده است. این در دوره ای رخ داد که ترکیه در آستانه توافق برای پیوند با شبکه گسترده تر برق اروپا بود. اگر خطوط برق ترکیه ایمن نبود، این معامله ممکن بود از بین برود. گفته می شود در واقع خاموشی دقیقاً در زمانی رخ داد که کار تعمیر و نگهداری در بیش از یک خط انتقال همزمان انجام می شد.

خاموشی برزیل و پاراگوئه ۱۰ نوامبر ۲۰۰۶ (۶۰ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد)

 وزش باد شدید و باران شدید محرک این قطعی بود.  این منجر به اولین تعطیلی سد آی تایپو (Itaipu) که برزیل با پاراگوئه مشترک است - در تاریخ ۲۵ ساله آن بود. آب و هوای بد منجر به اتصال کوتاه سه ترانسفورماتور در یک خط انتقال فشار قوی شد. در نتیجه، ۱۴ گیگاوات برق از دست رفت. اتصالات این سد به دیگر نیروگاه اصلی پاراگوئه در مرز آرژانتین نیز کشیده شد و کل کشور را در تاریکی فرو برد.

 در برزیل، تقریباً سه چهارم ایالت ها (۱۸ از ۲۶) قدرت برق را از دست دادند. شهرهای مهم شامل سائوپائولو، ریودوژانیرو، بلو هوریزونته، کامپو گرانده و ویتوریا بودند. در مجموع، اتلاف برق ۲۸ گیگاوات یا کمی کمتر از نیمی (۴۵ درصد) از کل مصرف انرژی برزیل در آن لحظه بود.

 مانند نمونه قبلی ما در ترکیه، چندین رسانه از جمله برنامه طولانی مدت آمریکایی ۶۰ دقیقه حدس زدند که این قطعی کار مجرمان سایبری بوده است. با این حال این ادعاها را رد کرد.

خاموشی ایتالیا ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۳ (۵۶ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد)

 این بزرگترین خاموشی در یک سری خاموشی در مقیاس بزرگ در سال ۲۰۰۳ بود. تمام ایتالیا (به غیر از جزایر ساردینیا و البا) تا ۱۲ ساعت و همچنین بخش‌هایی از سوئیس را تحت تأثیر قرار داد. برق در ساعت ۳:۲۰ صبح به وقت محلی قطع شد. گزارش‌های اولیه از اپراتور شبکه انتقال GRTN نشان داد که طوفان به خطوط هوایی برق در گذرگاه لوکمانیر که برق را از سوئیس به ایتالیا می‌رساند، آسیب رساند. این امر منجر به افزایش ناگهانی تقاضا از دو خط ۴۰۰ کیلوولتی شد که برق بین فرانسه و ایتالیا را انتقال می‌دادند که آنها نیز از کار افتادند.

 این رویدادها یک اثر آبشاری ایجاد کردند و کنترل شبکه در عرض چند ثانیه از دست رفته و خطوط برق متصل به کشورهای همسایه یکی پس از دیگری قطع شد و بدون برق وارداتی بسیار مهم، فرکانس بلافاصله به ۴۹ هرتز کاهش یافت. در عرض دو دقیقه و نیم دیگر، فرکانس دوباره زیر آستانه امن ۴۷.۵ هرتز سقوط کرد. این به طور خودکار مکانیسم های حفاظتی مانند کاهش بار را آغاز کرد. با این حال، کاهش بار زیر ولتاژ، اتلاف اضافی تولید را جبران نکرد.

تقریباً تمام شهرهای بزرگ تا صبح روز بعد برق خود را بازسازی کردند. با این حال، قطعی های برنامه ریزی شده برق برای ۵ درصد از جمعیت برای دو روز بعد تا زمانی که منابع به ظرفیت کامل بازگردد، برقرار بود.

خاموشی آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه ۱۶ ژوئن ۲۰۱۹ (۴۸ میلیون نفر تحت تأثیر قرار گرفتند)

 این خاموشی نزدیک به ۵۰ میلیون نفر را در سه کشور آمریکای جنوبی بدون برق گذاشت. که به دنبال مشکلاتی در دو خط انتقال ۵۰۰ کیلوولتی بود که جریان برق از نیروگاه برق آبی یاسیرتا را مختل کرد.

 این خاموشی که توسط رئیس جمهور وقت آرژانتین، مائوریسیو ماکری به عنوان یک حادثه "بی سابقه" توصیف شد، تمام آرژانتین (به غیر از منطقه تیرا دل فوئگو) و اروگوئه و بخش هایی از پاراگوئه را تحت تاثیر قرار داد.

 گزارش‌های اولیه از شرکت توزیع‌کننده برق در آرژانتین، حاکی از آن است که قطعی برق با یک خطا در مداری که از شهرداری کولونیا الیا تا حومه بوئنوس آیرس بلگرانو در جریان است، آغاز شده است.

 مدار دوم ۵۰۰ کیلوولت از کولونیا به مرسدس نیز قطع شد. در حالی که خط سوم از کولونیا به کامپانا در آن زمان به دلیل کار ساخت و ساز از کار افتاده بود.

 گوستاوو لوپتگی، وزیر انرژی آرژانتین به کمیته کنگره گفت که عدم برنامه ریزی صحیح سیستم برق پس از نصب یک بای پس جدید در یکی از خطوط انتقال باعث قطع برق شده است. هنگامی که یک اتصال کوتاه به شبکه برخورد کرد، سیستم نامتعادل آن طور که باید واکنش نشان نداد و باعث فروپاشی کل شبکه شد.

 

 

مهدی خانمیرزائی

آیا این خبر مفید بود؟
بر اساس رای ۲ نفر از بازدیدکنندگان
ارسال نظر: