در دنیای صنعت و فرآوری، دستگاه خشک کن دوار یکی از ابزارهای بسیار مهم و حیاتی است که برای خشک کردن مواد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با اصول فیزیکی خاص خود، قادر است مواد را به صورت یکنواخت و کارآمد خشک کند، از آسیب ناشی از حرارت اضافی جلوگیری کند و در عین حال باعث حفظ ویژگی‌های اصلی مواد خشک‌شده شود. با توجه به گستردگی استفاده‌های خشک کن روتاری در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، شیمیایی، دارویی و سایر صنایع، مطالعه و شناخت عمیق‌تر از عملکرد و ویژگی‌های آن امری ضروری به نظر می‌رسد.

دستگاه خشک کن دوار (Rotary dryer) یکی از انواع خشک کن های صنعتی است که برای خشک کردن مواد گرانولی و پودری در تناژهای بالا استفاده می شود. خشک کن روتاری عمدتاً در صنایع شیمیایی و معدنی استفاده می شود. در زمینه مواد غذایی، رایج ترین کاربردهای آن ها برای خشک کردن محصولاتی نظیر پوست مرکبات، تکه های سبزی و خوراک دام (یونجه) است. روتاری درایر ها از یک استوانه فلزی تشکیل شده است و پره های داخل آن کار گذاشته شده که با جابجایی گرانول ها روند خشک شدن را سرعت می بخشد.

دستگاه خشک کن روتاری چیست؟

خشک کن دوار یک دستگاه صنعتی است که برای خشک کردن مواد مختلف مانند پودرها، حبوبات، خوراک حیوانات، مواد شیمیایی و غیره استفاده می‌شود. این دستگاه شامل یک درام یا سیلندر استوانه‌ای با شیب ملایم است که در داخل آن مواد قرار می‌گیرند. همچنین دارای یک سیستم گرمایشی است که معمولاً از هوا گرم یا بخار استفاده می‌کند. مواد مرطوب وارد درام می‌شوند و با چرخش درام به دور هم می‌چرخند. در همین حین، گرمای مستقیم از طریق تماس مواد با دیواره گرم درام به آنها منتقل می‌شود و باعث تبخیر رطوبت مواد می‌شود.

همچنین، هوای گرم یا بخار وارد درام می‌شود و رطوبت مواد را به خود می‌کشد تا از درام خارج شده و به صورت رطوبت محیطی از دست برود. با توجه به چرخش مواد در درام و تماس مستقیم با هوای گرم، مواد به طور یکنواخت و سریع خشک می‌شوند. همچنین، شیب ملایم درام به مواد کمک می‌کند تا به صورت یکنواخت در درام حرکت کرده و از بیشتر شدن زمان خشک شدن جلوگیری می‌کند.

از خشک کن‌های دوار معمولاً در صنایع غذایی، شیمیایی، داروسازی و کشاورزی استفاده می‌شود و به دلیل کارایی بالا، سرعت خشک کردن و امکان خشک کردن مواد با حساسیت به حرارت، بسیار مورد توجه قرار دارند.

مزایای خشک کن دوار یا همان روتاری درایر

خشک کن روتاری، نسبت به اندازه ذرات، حساسیت کمتری دارد و می‌تواند بالاترین سطوح گازهای خروجی از هر نوع خشک کن را بپذیرد. همچنین، هزینه نگهداری کمی دارد که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است و بیشترین ظرفیت را نسبت به هر نوع خشک کن دیگری دارد.

نحوه عملکرد خشک کن روتاری

مواد مختلف در ابتدا در یک مخزن ذخیره می‌شوند و سپس با استفاده از هاپر از بخش ورودی، وارد بدنه استوانه‌ای خشک کن می‌شوند. این بدنه با استفاده از چرخ‌دنده‌ها و نیروی محرکه موتورگیربکس به چرخش درآمده و مواد داخل بدنه به کمک نیروی گرانش و حرکت پره‌هایی که در دیواره داخلی بدنه قرار دارند، را به جلو حرکت می‌دهند. یک کوره در ابتدای دستگاه، وظیفه تولید حرارت را بر عهده دارد و حرارت تولیدی به صورت مستقیم توسط فن‌ها یا به صورت غیرمستقیم با عبور از لوله‌هایی که در بدنه قرار دارند، مواد را خشک می‌کنند. فن‌های مکنده باعث ایجاد جریان هوا در درام می‌شوند و در نهایت مواد خشک‌شده از دریچه خروجی خارج می‌شوند. معمولاً در کنار این دستگاه از سیکلون یا بگ فیلتر جهت جلوگیری از آلودگی هوا و همچنین جداسازی ذرات ریز مواد و جلوگیری از هدررفتن آنها استفاده می‌شود.

کاربرد دستگاه خشک کن دوار در صنایع

برای خشک کردن ضایعات میوه و گیاهی مانند تفاله‌های سبزیجات، چغندر، نیشکر، گوجه‌فرنگی، مرکبات و سایر موارد، همچنین برای پسماند کشتارگاه‌ها و روده دام به منظور تولید غذای حیوانات خانگی، ماهی، دام‌ها و طیور و همچنین تولید کود کشاورزی، از دستگاه خشک کن دوار استفاده می‌شود. همچنین، در صنایع شیمیایی و معدنی برای خشک کردن موادی از قبیل سولفات آهن، کربنات منگنز، کربنات روی، سولفات روی، اکسید آهن، اکسید روی، سیلیس، کائولن، فلدسپار، بنتونیت و سایر مواد، از خشک کن روتاری استفاده می‌شود.

از طرفی، برای تولید آسفالت نیز از خشک کن دوار جهت خشک و داغ کردن شن موجود در آسفالت استفاده می‌کنند. گروه صنعتی آراد ماشین با تجربه و دانش خود در زمینه تولید مواد شیمیایی و معدنی، به عنوان سازنده‌ی خشک کن‌ها و کوره‌های دوار، آماده‌ی ارائه مشاوره، طراحی و ساخت این دستگاه‌ها برای تولیدکنندگان و صنعتگران داخلی و خارجی است.

اجزای تشکیل‌دهنده خشک کن های دوار

دستگاه خشک کن دوار صنعتی از قطعات و بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظایف مخصوص خود را دارند. در ادامه توضیحاتی درباره این قطعات ارائه شده است:

• بدنه استوانه‌ای:

بدنه استوانه‌ای در واقع قسمت اصلی دستگاه خشک کن روتاری است که در آن مواد خوراکی یا دیگر موادی که قرار است خشک شوند، قرار می‌گیرند. این بدنه استوانه‌ای معمولاً از فولاد ضدزنگ یا مواد مشابه ساخته می‌شود.

• ورودی مواد:

این قسمت برای وارد کردن موادی که نیاز به خشک کردن دارند به داخل دستگاه استفاده می‌شود.

• خروجی مواد:

پس از خشک شدن مواد، مواد خشک‌شده از این قسمت خارج می‌شوند.

• چرخ‌دنده بزرگ و کوچک:

این قطعات برای ایجاد حرکت چرخشی برای بدنه استوانه‌ای استفاده می‌شوند.

• شاسی و پایه نگهدارنده:

این قسمت‌ها برای نگهداری و پشتیبانی از بدنه استوانه‌ای و سایر قطعات استفاده می‌شوند تا دستگاه استوانه‌ای بتواند ثابت و پایدار باقی بماند.

• موتور محرک:

موتور محرک برای فراهم کردن نیروی لازم برای چرخش بدنه استوانه‌ای استفاده می‌شود.

• دمنده:

این قطعه برای جلوگیری از انباشت حرارت و بخار در دستگاه خشک کن روتاری و تهویه مناسب دستگاه استفاده می‌شود.

این قطعات با هم ترکیب شده‌اند تا یک دستگاه خشک کن دوار صنعتی کارآمد و کاربردی ایجاد شود که بتواند مواد مختلف را به صورت مؤثر و کارآمد خشک کند.

خشک کن روتاری از نظر روش انتقال حرارت به چند دسته تقسیم می شوند؟

خشک کن های دوار از نظر روش خشک‌کردن و انتقال حرارت به دو روش مستقیم و غیرمستقیم دسته‌بندی می‌شوند.

خشک کن دوار مستقیم:

این نوع از خشک کن‌های دوار به صورت مستقیم مواد را خشک می‌کند. در این روش، حرارت تولید شده توسط منابع انرژی مانند برق یا سوخت (مانند زغال سنگ، مازوت، گاز یا گازوئیل)، توسط فن‌ها از کوره به داخل استوانه هدایت می‌شود و مستقیماً با مواد برخورد کرده و آنها را خشک می‌کند. این روش نسبت به روش غیرمستقیم، ساده‌تر و اقتصادی‌تر است.

خشک کن روتاری غیرمستقیم:

دستگاه خشک کن دوار غیرمستقیم به صورت غیرمستقیم و بدون برخورد مستقیم و فیزیکی گاز داغ با مواد، آنها را خشک می‌کند. در این دستگاه، گاز داغ یا بخار آب از لوله‌های فلزی تعبیه شده در سطح استوانه یا درام عبور کرده و حرارت خود را به مواد منتقل می‌کنند و موجب خشک شدن آنها می‌شوند.

مشخصات فنی خشک کن دوار

دستگاه خشک کن دوار از نظر ظرفیت و ساختار، انعطاف پذیری بسیار بالایی دارد. این دستگاه می‌تواند از چند کیلوگرم تا چند صد تن مواد را در ساعت خشک کند. لوله‌های این دستگاه خشک کن صنعتی با اندازه‌های مختلفی از قطر بین 60 تا 300 سانتیمتر و طول 6 تا 24 متر ساخته می‌شوند. طول بدنه استوانه‌ای این دستگاه باید 4 تا 10 برابر قطر آن باشد. استوانه معمولاً با زاویه 2 تا 4 درصدی روی غلتک‌ها قرار می‌گیرد و حول محور افقی دوران می‌کند. علاوه بر این، دستگاه خشک کن روتاری معمولاً توانایی خشک کردن مواد را در مدت زمانی بین 5 تا 60 دقیقه دارد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که این دستگاه برای مخازن کوچک تا واحدهای صنعتی بزرگ مناسب باشد و در صنایع مختلف از آن استفاده شود.

سخن پایانی

به طور خلاصه، دستگاه خشک کن دوار نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف دارد و از آن برای خشک کردن مواد متنوعی از مواد غذایی تا مواد شیمیایی و دارویی استفاده می‌شود. شرکت آراد ماشین (machinsaz.com) با تولید دستگاه‌های خشک کن روتاری با کیفیت و عملکرد برتر، به توسعه و پیشرفت صنایع مختلف کمک می‌کند. با توجه به نیازهای روزافزون صنایع و تکنولوژی‌های پیشرفته، اهمیت استفاده از این نوع دستگاه‌ها بیشتر از پیش به دیده شده است.