به گزارش شماواقتصاد: جمهوری اسلامی ایران که همواره به عنوان یک کشور پیشتاز در صنعت آب و برق بوده است و جایگاه نخست منطقه را در صدور خدمات فنی و مهندسی در این صنعت در اختیار دارد، اکنون در حال راه‌اندازی یک پروژه بسیار مهم در کشور سریلانکا با تکیه بر دانش و توان بالای فنی و مهندسی متخصصان کشور است.

در نشست خبری روز سه‌شنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۳، مجتبی اکبری رئیس مرکز بین‌الملل و هماهنگی دیپلماسی وزارت نیرو با بیان اینکه ظرفیت صادرات خدمات فنی – مهندسی صنعت آب و برق در سال گذشته ۶۰۰ میلیون دلار بوده است، خبر از افتتاح رسمی پروژه چند منظوره «اومااویا»  در سریلانکا با حضور مقامات ارشد دو کشور ایران و سریلانکا داد.

جمهوری اسلامی ایران در علم‌ مهندسی آب جزو کشورهای پیشرو بوده و در صدر جدول صادارت خدمات فنی مهندسی قرار دارد. تلاش متخصصان داخلی کشورمان در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی موجب شده است تا ایران در میان پنج کشور برتر سازنده توربین نیروگاهی جهان قرار گیرد و بیش از 91 درصد قطعات مورد نیاز صنعت نیروگاهی خود را بومی‌سازی کند. توان فنی و مهندسی کشور در حوزه ابزارهای مدیریت منابع آب از جمله شبکه آبیاری زهکشی، تونل‌ها و سد سازی نیز ۱۰۰ درصد است و ایران در بین ۴ کشور برتر جهان در این حوزه قرار دارد.

طی روزهای ابتدایی اردیبهشت ماه سال جاری، طرح منحصر به فرد و چند منظوره «اومااویا» به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای فنی و مهندسی صنعت آب کشور در جنوب شرقی سریلانکا با حضور "سید ابراهیم رئیسی" رئیس جمهور و "علی اکبر محرابیان" وزیر نیرو در کنار مقامات ارشد کشور سریلانکا افتتاح می‌شود، پروژه ای که فرایند ساخت، نظارت و مشاوره آن تماماً توسط شرکت ایرانی انجام شده و هزینه ساخت آن به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار توسط دولت سریلانکا تامین و به صورت نقد به مجری ایر انی پرداخت شده است.

پروژه سد و نیروگاه اومااویا یکی از بزرگترین پروژه‌های کشور سریلانکا است و ۴۰۰ مهندس ایرانی در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران در این پروژه فعال بوده‌اند. البته باید یادآور شد که سال‌ها پیش، پروژه برق رسانی به ۱۰۰۰روستا به همت متخصصان ایرانی توسط یک شرکت داخلی در سریلانکا آغاز و در سال ۱۳۹۲ به اتمام رسید.

پروژه «اومااویا سریلانکا» با وجود آغاز به کار از سال ۲۰۱۰ میلادی، عملا به دلیل طولانی شدن فرایند تملک زمین و محل اجرای طرح به طرف ایرانی ناشی از معارضات محلی، از سال ۲۰۱۶ میلادی آغاز شد. با اجرای طرح چند منظوره اومااویا که در ۲۳۰ کیلومتری شرق کلمبو، پایتخت کشور سریلانکا واقع شده است، آب مازاد رودخانه های اومااویا و ماهاتوتیلا اویا واقع در استان اووا «Uva» برای توسعه کشاورزی به منطقه کم آب همین استان منتقل می‌شود.

تولید ۲۹۰ گیگاوات ساعت انرژی در سال، تامین آب مورد نیاز ۵۰۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی منطقه خشک جنوب شرقی سریلانکا و انتقال ۱۴۵ میلیون مترمکعب آب از منطقه پرباران به مناطق خشک از جمله اهداف این پروژه بوده است که توسط شرکت فراب و به همت متخصصان و مهندسان ایرانی در کشور سریلانکا به مرحله اجرا و بهره‌برداری رسیده است.

این پروژه از نظر اجرای ۲۴ کیلومتر تونل با دو دستگاه TBM بدون دسترسی میانی در شرایط بسیار سخت زمین شناسی و وجود جریان های آبی پرفشار، حفاری یکی از بلندترین شفت‌های (تونل ها) عمودی دنیا در نیروگاه‌های آبی به طول ۶۱۸ متر،  اجرای پوشش فلزی شفت عمودی به وزن تقریبی ۱۰۰۰ تن به صورت معلق و نصب و احداث نیروگاه در حفره و فضاهایی در عمق ۷۵۰ متری زمین که به آن مقار می گویند، جزو پروژه‌های منحصربه‌فرد مهندسی محسوب می‌شود.

براساس اعلام انجمن بین‌المللی تونل‌سازی و فضاهای زیرزمینی ITA، پروژه چندمنظوره اومااویا در بین چهار پروژه منتخب نهایی در بخش پروژه‌های ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون یورویی در سال ۲۰۲۰ میلادی قرار گرفت. ارزیابی پروژه‌ها بر اساس شاخص‌هایی چون احجام عملیات پروژه، رعایت اصول ایمنی، نقش پروژه در غلبه بر مشکلات و کاهش آلایندگی و حفظ محیط زیست و دستاوردها و نوآوری‌های خاص پروژه، صورت گرفته است.

گفتنی است؛ راهبرد دولت سیزدهم با تاکید بر این نکته لحاظ شده است که در حوزه دیپلماسی اقتصادی طی ۴ تا ۵ سال آینده بیش از ۵ میلیارد دلار واردات ارز به کشور صورت گیرد.  

صادرات خدمات فنی – مهندسی صنعت آب و برق که در حال حاضر در بیش از ۱۸ کشور دنیا در حال انجام می‌باشد، در سال گذشته ۶۰۰ میلیون دلار بوده است. در عین حال هم اکنون ۷۰ درصد صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور مربوط به صنعت آب و برق است. در شمال کشور عراق نیز شرکت فراب که مجری پروژه «اومااویای سریلانکا» می‌باشد، پروژه‌ دیگری را در دست اقدام دارد که در ماه‌های آینده، افتتاح و به بهره‌برداری خواهد رسید.

گزارش: لیلا احمدی افشار